Het Statuut
Het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden
Het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden regelt de staatkundige relatie tussen Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten.
In het Statuut staat dat de landen zelfstandig hun eigen aangelegenheden behartigen. Samen verzorgen ze de koninkrijksaangelegenheden. Daarnaast geeft het Statuut regels voor onderlinge samenwerking, bijstand, overleg en staatsinrichting van de landen.
Het Statuut kwam in 1954 tot stand. Sindsdien hebben de landen van het Koninkrijk een gelijkwaardige positie. De landen behartigen zelfstandig hun eigen aangelegenheden. Het is alleen mogelijk het Statuut te wijzigen als alle landen van het Koninkrijk daarmee instemmen. De Nederlandse Grondwet en de Staatsregelingen van Aruba, Curaçao en Sint Maarten zijn ondergeschikt aan het Statuut.
Koninkrijksaangelegenheden
Het Statuut bevat een aantal onderwerpen die het Koninkrijk als geheel behartigt. Dit zijn de koninkrijksaangelegenheden. Bijvoorbeeld de handhaving van de onafhankelijkheid en verdediging van het Koninkrijk (defensie), het Nederlanderschap en de buitenlandse betrekkingen. De raad van ministers van het Koninkrijk (de rijksministerraad) bespreekt deze aangelegenheden. In de raad zitten de Nederlandse ministers en de Gevolmachtigde Ministers van Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Wetten die voor het hele Koninkrijk gelden, heten Rijkswetten.
Alle andere onderwerpen zijn landsaangelegenheden en worden door elk van de landen afzonderlijk behartigd.
Nieuw bestuur voormalige Nederlandse Antillen
De Nederlandse Antillen bestaan sinds 10 oktober 2010 niet meer. De nieuwe situatie is nu:
- Curaçao en Sint Maarten zijn landen met een Status Aparte en een eigen regering.
- Aruba heeft sinds 1986 een Status Aparte. Aruba heeft één bestuurslaag, de regering (Gouverneur en Raad van Ministers).
- Bonaire, Saba en Sint Eustatius zijn bijzondere gemeenten van Nederland. Ze hebben twee bestuurslagen, namelijk het eilandbestuur en de Nederlandse Rijksoverheid. De Rijksdienst Caribisch Nederland voert de taken voor de Rijksoverheid op de drie eilanden uit. Bijvoorbeeld het beheer van het brandweerkorps. Het eilandbestuur staat onder controle van de eilandsraad. Hierin zitten lokale volksvertegenwoordigers.
