Werkzaamheden

Het werk van de Statenleden bestaat voor een groot deel uit vergaderen en stemmen over politieke onderwerpen. Daar gaan de nodige voorbereidingen aan vooraf, zoals dossiers lezen, werkbezoeken, gesprekken met de achterban en mensen op het eiland.

Politieke vergaderingen of debatten vinden vrijwel altijd plaats in een openbare vergadering. De openbare vergaderingen worden voorgezeten door een voorzitter, of vice-voorzitter, die wordt bijgestaan door een griffier.

Ook de definitieve besluitvorming gebeurt in het openbaar, zoals stemmingen over wetsvoorstellen, amendementen en moties.

Wetgeving in Aruba

In Aruba wordt een wet een landsverordening genoemd. Een landsverordening bevat algemeen verbindende voorschriften en komt tot stand in een gezamenlijk overleg tussen de Staten en de regering. In de Staatsregeling van Aruba en in het Reglement van Orde van de Staten staat beschreven hoe de procedures daarvoor zijn.

Een landsverordening kan ingrijpende gevolgen hebben voor burgers. Er kan bijvoorbeeld gedrag strafbaar worden gesteld, belastingen kunnen worden geheven of verhoogd of de verkiezingsprocedure kan worden veranderd. Omdat dit gevoelige zaken zijn, wordt een ontwerp landsverordening zorgvuldig bestudeerd en uitgebreid besproken in de Staten voordat het uiteindelijk een landsverordening wordt.

De procedure voor de totstandkoming van landsverordeningen is op hoofdlijnen als volgt:

Op verzoek van een minister ontwerpen ambtenaren een ontwerp-landsverordening.
De minister stelt aan de Ministerraad voor de ontwerp-landsverordening in te dienen.
Als de Ministerraad ermee instemt, gaat het ontwerp voor advies naar de Raad van Advies.
De Raad van Advies geeft commentaar op de ontwerp-landsverordening.
De minister reageert op dit commentaar in een nader rapport en past zo nodig het voorstel aan.
De minister stuurt de ontwerp-landsverordening naar de Gouverneur, die het aanbiedt aan de Staten.
De ontwerp-landsverordening wordt door een commissie van Statenleden onderzocht.
De commissieleden geven schriftelijk commentaar, en sturen die opmerkingen naar de minister.
De minister reageert ook schriftelijk op de vragen en opmerkingen van de Statenleden en kan de ontwerp-landsverordening wijzigen, door middel van een nota van wijziging.
De Staten bespreken de ontwerp-landsverordening met de minister in een openbare vergadering.
De Statenleden kunnen schriftelijke wijzigingen voorstellen (amendement) en moties indienen (uitspraak van de Staten).
Na het debat wordt gestemd over de voorgestelde wijzigingen, over de onderdelen van het ontwerp en over de uiteindelijke ontwerp-landsverordening.
Na aanvaarding ondertekent de Gouverneur de nieuwe landsverordening.
Naast de Gouverneur wordt de landsverordening ook door de verantwoordelijke minister ondertekend, omdat niet de Gouverneur maar de minister verantwoordelijk is voor de nieuwe landsverordening.
De minister van Justitie zorgt dat de wet in het Afkondigingsblad van Aruba wordt gepubliceerd, zodat iedereen daarvan kan kennis nemen.
In de landsverordening wordt bepaald wanneer zij in werking treedt. Inwerkingtreding kan ook bij een apart besluit of aparte regeling worden geregeld.

Ook leden van de Staten kunnen ontwerp-landsverordeningen maken en bij de Staten indienen (initiatiefvoorstellen). De procedure daarvoor is nagenoeg hetzelfde als bij voorstellen van een minister. Het verschil is dat een Statenlid die het initiatief heeft genomen, de antwoorden moet geven op de vragen en opmerkingen van de andere leden van de Staten. In de openbare vergadering waarin het voorstel wordt besproken, zit de initiatiefnemer achter de regeringstafel om zijn initiatiefvoorstel te verdedigen. Ook de minister die het aangaat kan daarover het woord voeren, omdat hij ten slotte politiek verantwoordelijk is indien het voorstel wordt aangenomen.